Campagne “Stoppen met roken”, deel 2

Gepubliceerd 2 oktober 2020

Is het de taak van de kraamverzorgende om stoppen met roken te bespreken?
Het is een gezamenlijke taak van alle zorgverleners uit de geboorteketen, en daarmee ook van de kraamverzorgende. Want het uitgangspunt is het bevorderen van de gezondheid van moeder en kind.
De verloskundige motiveert aanstaande ouders om te stoppen met roken. Daarna is het belangrijk dat kraamverzorgenden ondersteuning bieden bij het rookvrij blijven na de zwangerschap. Sommige ouders zijn namelijk in de veronderstelling dat er geen risico’s meer zijn, nu het kind niet meer in de buik zit en ouders buiten roken. Uitleg over derdehands rook en de uitleg over nicotine in de borstvoeding kan ouders nieuwe impulsen geven om te stoppen met roken.
Het is belangrijk om voor de kinderen in het gezin en voor jezelf als kraamverzorgende, een rookvrije omgeving te creëren. Dit betekent dat je medeverantwoordelijk bent voor het bespreekbaar maken van roken binnen het gezin.
Zie ook Beleidsuitgangspunten Kraamzorg voor Taskforce rookvrije start en Zorgprotocol rookvrij opgroeien van KCKZ
Maar dit zegt niet dat het altijd gemakkelijk is om het stoppen met roken bespreekbaar maken. Er volgen aanwijzingen en handvaten om je hiermee te kunnen helpen.

Bespreken van ‘De rookvrije start’ in het kraambed
Het is niet alleen belangrijk om te weten óf iemand rookt, maar ook welke stappen er door de verloskundige tijdens de zwangerschap al zijn genomen met het stoppen van roken en hoe je de ouders verder kan ondersteunen. Slechts een klein deel van de kraamverzorgenden geeft aan deze informatie vanuit de verloskundige overgedragen te krijgen.[1] Je kunt hier gerust naar vragen.
Tijdens het kraambed kom je in aanraking met ouders die roken of hebben gerookt. Het blijkt ook dat het bespreken van stoppen met roken niet vaak door de kraamverzorgende wordt besproken.1 Terwijl juist het bespreken van stoppen met roken (en herhalen van de boodschap) kan bijdragen aan het rookvrij opgroeien van het kind. Dus geef een duidelijk stopadvies en zet altijd in op volledig stoppen (ipv. minderen).
Om ouders nog beter te kunnen ondersteunen in het (blijven) stoppen met roken in het kraambed en het bespreekbaar te maken, is er een  e-learning ontwikkeld door het Trimbos voor zorgprofessionals: Rookvrije start Een vervolg hierop is: Begrijpelijk communiceren

Er zijn folders en filmpjes ontwikkeld die je kunt gebruiken om roken gemakkelijker bespreekbaar te maken binnen het kraamgezin:

Met het verwijskaartje voor Rookvrije Ouders kan je de ouder (na afstemming) via Rookvrije Ouders doorverwijzen voor extra ondersteuning.

Alle folders en de tekenfilm zijn online te vinden zodat je de folders tijdens je aanwezigheid in het gezin kunt bespreken.

Bespreken van ‘De rookvrije start’ bij de intake
Tijdens de intake wordt het onderwerp roken meestal besproken. Uit de verkenning “stoppen-met-roken beleid in de kraamzorg” blijkt, dat de meeste kraamverzorgenden weten of er gerookt wordt voordat ze in het kraamgezin komen. Vaak is onbekend of ouders gestopt zijn met roken voor of tijdens de zwangerschap. Net als het vaak onbekend is of familieleden en/of directe vrienden, die betrokken zijn bij het gezin, roken. Om een kraamgezin goed te kunnen ondersteunen bij het rookvrij blijven of het stoppen met roken is deze informatie belangrijk.
Mochten (één van) de ouders roken in het kraambed, dan is het nodig om een rookvrije werkplek te creëren. Risico’s van meeroken en 3e hands roken moeten bij de intake al besproken worden.
Voor een hulp bij een intake  of hulp bij het bespreken tijdens het kraambed, kan deze kaart gebruikt worden. Klik de kaart aan:

Weetje: In juni 2020 is de e-learning ‘Begrijpelijk communiceren’ gelanceerd. In de periode juni t/m september 2020 hebben maar liefst 538 kraamverzorgenden deze e-learning gemaakt. Deze E-learning is van het Trimbos Instituut en kunt u vinden in onze scholingsagenda op onze website.

Succes met het bespreekbaar maken!

[1] Zie de verkenning “stoppen-met-roken beleid in de kraamzorg”

Ook interessant!

Medewerking gezocht!

Wij (Fenna en Isabel) zijn twee vierdejaars studenten Verloskunde aan de Hogeschool Rotterdam. In samenwerking met het KCKZ gaan wij beginnen aan ons afstudeeronderzoek. Hiervoor hebben we jullie hulp nodig! […] Lees meer

De Handreiking ondersteuning bij de transitie van de pasgeborene in de thuissituatie

De Handreiking ondersteuning bij de transitie van de pasgeborene in de thuissituatie is nu gepubliceerd door de KNOV en is mede ontwikkeld door het KCKZ. Deze handreiking actualiseert de reanimatiezorg […] Lees meer

Feestelijke première van de documentaire ‘Een goed begin – bevallen in Nederland’

Filmmakers Ane C. Ose en Jet Homoet van Vertelburo geven via de persoonlijke verhalen van verloskundigen, kraamverzorgenden en een gynaecoloog, een ongekende inkijk in hun werk en de Nederlandse Geboortezorg, […] Lees meer

Geef je nu op! Congres Rookvrije Start: 9 maart 2023

Kom op 9 maart naar het congres #RookvrijeStart: ‘Van dromen naar doen’. Door verschillende workshops, ludieke plenaire sessies en het uitwisselen van ervaringen krijg je meer kennis, tips en handvaten […] Lees meer

Start campagne ‘Wijzer met de meldcode’

In mei 2022 deed Augeo Foundation een oproep naar ervaringen met de meldcode en de toepassing daarvan in de praktijk. Aanleiding was de opdracht van het Ministerie van VWS met […] Lees meer

Ongewenste variatie van risicoselectie in de Geboortezorg

Op vrijdag 10 februari verdedigt verloskundige Bahareh Goodarzi aan de Vrije Universiteit Amsterdam haar proefschrift ‘Putting risk in its place: the complexity of risk selection in maternal and newborn care’. […] Lees meer

Kraamzorg thuis goed en veilig

Deskundige en gemotiveerde kraamverzorgenden zorgen voor een goede en veilige start voor pasgeboren baby’s en hun moeder en gezin. Maar ook de kraamzorg kampt met tekort aan personeel. Daardoor krijgt […] Lees meer

Geboortecijfers CBS

Het CBS maakt maandelijks het geboortecijfer bekend, Bo Geboortezorg brengt dit in kaart. Dit zijn de cijfers tot en met november 2022, de belangrijkste bevindingen staan hieronder op een rijtje: […] Lees meer

Gezonde voeding bespreken tijdens het intakegesprek

Gezond en gevarieerd eten is belangrijk tijdens de zwangerschap, zowel voor de moeder als voor het kind. Als de moeder bijvoorbeeld eet volgens de Schijf van Vijf krijgt de baby […] Lees meer

Goede voornemens? Ga in gesprek over roken!

Een nieuw jaar betekent voor veel mensen een nieuwe start. Veel mensen die roken hebben het goede voornemen te stoppen. De landelijke campagne PUUR rookvrij is daarom sinds 12 december […] Lees meer