Campagne “Stoppen met roken”, deel 2

Gepubliceerd 2 oktober 2020

Is het de taak van de kraamverzorgende om stoppen met roken te bespreken?
Het is een gezamenlijke taak van alle zorgverleners uit de geboorteketen, en daarmee ook van de kraamverzorgende. Want het uitgangspunt is het bevorderen van de gezondheid van moeder en kind.
De verloskundige motiveert aanstaande ouders om te stoppen met roken. Daarna is het belangrijk dat kraamverzorgenden ondersteuning bieden bij het rookvrij blijven na de zwangerschap. Sommige ouders zijn namelijk in de veronderstelling dat er geen risico’s meer zijn, nu het kind niet meer in de buik zit en ouders buiten roken. Uitleg over derdehands rook en de uitleg over nicotine in de borstvoeding kan ouders nieuwe impulsen geven om te stoppen met roken.
Het is belangrijk om voor de kinderen in het gezin en voor jezelf als kraamverzorgende, een rookvrije omgeving te creëren. Dit betekent dat je medeverantwoordelijk bent voor het bespreekbaar maken van roken binnen het gezin.
Zie ook Beleidsuitgangspunten Kraamzorg voor Taskforce rookvrije start en Zorgprotocol rookvrij opgroeien van KCKZ
Maar dit zegt niet dat het altijd gemakkelijk is om het stoppen met roken bespreekbaar maken. Er volgen aanwijzingen en handvaten om je hiermee te kunnen helpen.

Bespreken van ‘De rookvrije start’ in het kraambed
Het is niet alleen belangrijk om te weten óf iemand rookt, maar ook welke stappen er door de verloskundige tijdens de zwangerschap al zijn genomen met het stoppen van roken en hoe je de ouders verder kan ondersteunen. Slechts een klein deel van de kraamverzorgenden geeft aan deze informatie vanuit de verloskundige overgedragen te krijgen.[1] Je kunt hier gerust naar vragen.
Tijdens het kraambed kom je in aanraking met ouders die roken of hebben gerookt. Het blijkt ook dat het bespreken van stoppen met roken niet vaak door de kraamverzorgende wordt besproken.1 Terwijl juist het bespreken van stoppen met roken (en herhalen van de boodschap) kan bijdragen aan het rookvrij opgroeien van het kind. Dus geef een duidelijk stopadvies en zet altijd in op volledig stoppen (ipv. minderen).
Om ouders nog beter te kunnen ondersteunen in het (blijven) stoppen met roken in het kraambed en het bespreekbaar te maken, is er een  e-learning ontwikkeld door het Trimbos voor zorgprofessionals: Rookvrije start Een vervolg hierop is: Begrijpelijk communiceren

Er zijn folders en filmpjes ontwikkeld die je kunt gebruiken om roken gemakkelijker bespreekbaar te maken binnen het kraamgezin:

Met het verwijskaartje voor Rookvrije Ouders kan je de ouder (na afstemming) via Rookvrije Ouders doorverwijzen voor extra ondersteuning.

Alle folders en de tekenfilm zijn online te vinden zodat je de folders tijdens je aanwezigheid in het gezin kunt bespreken.

Bespreken van ‘De rookvrije start’ bij de intake
Tijdens de intake wordt het onderwerp roken meestal besproken. Uit de verkenning “stoppen-met-roken beleid in de kraamzorg” blijkt, dat de meeste kraamverzorgenden weten of er gerookt wordt voordat ze in het kraamgezin komen. Vaak is onbekend of ouders gestopt zijn met roken voor of tijdens de zwangerschap. Net als het vaak onbekend is of familieleden en/of directe vrienden, die betrokken zijn bij het gezin, roken. Om een kraamgezin goed te kunnen ondersteunen bij het rookvrij blijven of het stoppen met roken is deze informatie belangrijk.
Mochten (één van) de ouders roken in het kraambed, dan is het nodig om een rookvrije werkplek te creëren. Risico’s van meeroken en 3e hands roken moeten bij de intake al besproken worden.
Voor een hulp bij een intake  of hulp bij het bespreken tijdens het kraambed, kan deze kaart gebruikt worden. Klik de kaart aan:

Weetje: In juni 2020 is de e-learning ‘Begrijpelijk communiceren’ gelanceerd. In de periode juni t/m september 2020 hebben maar liefst 538 kraamverzorgenden deze e-learning gemaakt. Deze E-learning is van het Trimbos Instituut en kunt u vinden in onze scholingsagenda op onze website.

Succes met het bespreekbaar maken!

[1] Zie de verkenning “stoppen-met-roken beleid in de kraamzorg”

Ook interessant!

Aangepaste voedingsnormen bij borstvoeding

De Gezondheidsraad heeft de voedingsnormen van vitaminen en mineralen aangepast voor vrouwen die borstvoeding geven. De aanbevolen hoeveelheden van bepaalde vitaminen en mineralen, zoals vitamine B2, ijzer en vitamine C, […] Lees meer

Update over de documentaire ‘Een goed begin – bevallen in Nederland’

Filmmakers Ane C. Ose en Jet Homoet hebben in samenwerking met VertelBuro de documentaire  ‘Een goed begin – bevallen in Nederland’ uitgebracht, waarin de unieke Nederlandse Geboortezorg centraal staat. Ze interviewden […] Lees meer

Voorkom brandwonden bij pasgeborenen

Kruiken worden vaak gebruikt tijdens de kraamzorg om pasgeborenen warm te houden. Deze methode kan echter leiden tot brandwonden. In 2022 hebben wij daarom op advies van de Brandwondenstichting het […] Lees meer

Nieuw regionaal protocol: Antibioticabehandeling nu ook thuis

Sommige pasgeborenen krijgen antibiotica in de eerste 7 dagen van hun leven. Voorheen was dit alleen mogelijk in het ziekenhuis. De behandeling kan in specifieke regio’s vanaf de eerste of […] Lees meer

KCKZ-special: Borstvoedingsondersteuning als sleutel

Onze nieuwe KCKZ-special over borstvoedingsondersteuning is uit! Wist je dat 53% van de moeders in 2023 direct na de geboorte uitsluitend borstvoeding gaf? Deze uitgave, die in samenwerking met het Voedingscentrum […] Lees meer

Geboortezorg voor asielzoekers van ‘onacceptabel’ niveau

Onderzoekers van het Erasmus MC concluderen dat de Geboortezorg voor asielzoekers en statushouders in Nederland niet in orde is. Vrouwelijke asielzoekers kampen met problemen zoals het niet tijdig ontvangen van […] Lees meer

Uitslag enquête ‘Gebruik van de Meldcode door de kraamzorg’ én ‘ervaring met agressie tijdens het werk’

Afgelopen maand hebben maar liefst 1026 kraamverzorgenden de moeite genomen om via een enquête hun persoonlijke ervaringen met de Meldcode (Deel 1) en Agressie tijdens het werk (Deel 2) met […] Lees meer

Week tegen Kindermishandeling

Van 18 tot en met 24 november is de Week tegen Kindermishandeling. Professionals die werken met kinderen en gezinnen hebben een belangrijke rol bij het vroegtijdig signaleren van kindermishandeling en […] Lees meer

Armoede tijdens de eerste 1000 dagen

Ongeveer 1 op de 15 kinderen in Nederland groeit op in armoede. Uit een publicatie van het CBS blijkt dat vooral kinderen uit bijstandsgezinnen geen kansrijke start hebben. In Nederland zijn er […] Lees meer

Uitkomst van de SWING-studie

Naar aanleiding van een publicatie in een internationaal tijdschrift willen we jullie informeren over de uitkomst van de SWING studie. De afkorting SWING staat voor ‘Samen naar Waardegedreven INtegrale Geboortezorg’. […] Lees meer