Toekomstige ouders hebben meer hulp nodig bij stoppen met roken

Gepubliceerd 9 mei 2022

De helft van de vrouwen die vóór de zwangerschap roken, stopt in de eerste drie maanden van de zwangerschap. Het aantal vrouwen dat tijdens de zwangerschap rookt, lijkt in de afgelopen 5 jaar niet gedaald. Dit blijkt uit de derde meting van de landelijke Monitor Middelengebruik en Zwangerschap van het Trimbos-instituut.

Wetenschappelijk onderzoeker Tessa Scheffers-van Schayck: “Roken vóór, tijdens en na de zwangerschap heeft grote gevolgen voor de moeder en het kind. Dat het aantal vrouwen dat tijdens de zwangerschap rookt niet lijkt te dalen, vraagt om een stevigere preventieve aanpak.”

Bij de start van de zwangerschap wordt nog regelmatig gerookt
Eén op de zeven vrouwen (14 procent) rookt in de vier weken vóór de zwangerschap. De helft van deze vrouwen stopt in het eerste trimester. Roken heeft vóór en na de conceptie schadelijke gevolgen voor de vruchtbaarheid, het verloop van de zwangerschap en de gezondheid van moeder en (ongeboren) kind. Ook blijkt uit dit onderzoek dat ongeveer 8 procent van alle vrouwen tijdens de zwangerschap rookt. Hiermee is de doelstelling van het Nationaal Preventieakkoord – namelijk dat in 2020 niet meer dan 5 procent van alle vrouwen tijdens de zwangerschap rookt – niet gehaald.

Scheffers – van Schayck: “Er is dus meer inzet nodig om stellen met een kinderwens te bereiken met voorlichting over de risico’s van roken en stoppen-met-rokenhulp. Ook tijdens de zwangerschap valt nog veel winst te behalen.”

Weinig vrouwen ontvangen tijdens de zwangerschap een stopadvies
Bijna de helft van de vrouwen die op enig moment tijdens de zwangerschap roken, ontvangt van een zorgverlener een stopadvies. “Mogelijk heeft de coronapandemie hier invloed op gehad doordat zorgverleners bijvoorbeeld minder contactmomenten met vrouwen hadden. Of omdat zij minder aandacht hadden voor stoppen met roken door drukte”, aldus Scheffers-van Schayck. “Het is wel belangrijk dat meer vrouwen een stopadvies ontvangen en gewezen worden op de begeleiding die ze daarbij kunnen krijgen. Slechts één op de vijf vrouwen gebruikt namelijk ondersteuning bij een stoppoging tijdens de zwangerschap, terwijl de kans op een succesvolle stoppoging groter wordt als zij ondersteuning krijgen.”

Zorgverleners spelen een grote rol in rookvrij blijven
Zorgverleners kunnen een grotere rol spelen in het voorkomen dat vrouwen na de zwangerschap weer gaan roken. Van de vrouwen die tijdens de zwangerschap stoppen met roken, valt ruim een derde (35 procent) terug na de bevalling. Daarbij is het opvallend dat de meerderheid van deze groep vrouwen (60 procent) al binnen de eerste vier weken na de bevalling terugvalt. Hier is dan ook een belangrijke taak weggelegd voor verloskundigen, kraamverzorgenden en jeugdverpleegkundigen en -artsen. Zij kunnen namelijk aan het eind van de zwangerschap of na de bevalling in gesprek gaan over het rookvrij blijven.

Geef kinderen een rookvrije start
Zowel vóór, tijdens als na de zwangerschap is nog veel winst te behalen om kinderen een rookvrije start te geven. De Taskforce Rookvrije Start biedt zorgverleners diverse scholingen aan om op een effectieve manier het gesprek over stoppen met roken aan te gaan. Ook kunnen zorgverleners in de digitale zorgpaden van de Rookvrije Start de stappen vinden die zij kunnen doorlopen als ze in gesprek gaan met vrouwen en hun partners die vóór, tijdens en na de zwangerschap roken. Tenslotte kunnen zorgverleners stellen met een kinderwens, zwangere vrouwen, partners en ouders op een makkelijke en snelle manier verwijzen naar de effectieve telefonische stoppen-met-roken coaching Rookvrije Ouders.

Ook interessant!

Medewerking gezocht!

Wij (Fenna en Isabel) zijn twee vierdejaars studenten Verloskunde aan de Hogeschool Rotterdam. In samenwerking met het KCKZ gaan wij beginnen aan ons afstudeeronderzoek. Hiervoor hebben we jullie hulp nodig! […] Lees meer

De Handreiking ondersteuning bij de transitie van de pasgeborene in de thuissituatie

De Handreiking ondersteuning bij de transitie van de pasgeborene in de thuissituatie is nu gepubliceerd door de KNOV en is mede ontwikkeld door het KCKZ. Deze handreiking actualiseert de reanimatiezorg […] Lees meer

Feestelijke première van de documentaire ‘Een goed begin – bevallen in Nederland’

Filmmakers Ane C. Ose en Jet Homoet van Vertelburo geven via de persoonlijke verhalen van verloskundigen, kraamverzorgenden en een gynaecoloog, een ongekende inkijk in hun werk en de Nederlandse Geboortezorg, […] Lees meer

Geef je nu op! Congres Rookvrije Start: 9 maart 2023

Kom op 9 maart naar het congres #RookvrijeStart: ‘Van dromen naar doen’. Door verschillende workshops, ludieke plenaire sessies en het uitwisselen van ervaringen krijg je meer kennis, tips en handvaten […] Lees meer

Start campagne ‘Wijzer met de meldcode’

In mei 2022 deed Augeo Foundation een oproep naar ervaringen met de meldcode en de toepassing daarvan in de praktijk. Aanleiding was de opdracht van het Ministerie van VWS met […] Lees meer

Ongewenste variatie van risicoselectie in de Geboortezorg

Op vrijdag 10 februari verdedigt verloskundige Bahareh Goodarzi aan de Vrije Universiteit Amsterdam haar proefschrift ‘Putting risk in its place: the complexity of risk selection in maternal and newborn care’. […] Lees meer

Kraamzorg thuis goed en veilig

Deskundige en gemotiveerde kraamverzorgenden zorgen voor een goede en veilige start voor pasgeboren baby’s en hun moeder en gezin. Maar ook de kraamzorg kampt met tekort aan personeel. Daardoor krijgt […] Lees meer

Geboortecijfers CBS

Het CBS maakt maandelijks het geboortecijfer bekend, Bo Geboortezorg brengt dit in kaart. Dit zijn de cijfers tot en met november 2022, de belangrijkste bevindingen staan hieronder op een rijtje: […] Lees meer

Gezonde voeding bespreken tijdens het intakegesprek

Gezond en gevarieerd eten is belangrijk tijdens de zwangerschap, zowel voor de moeder als voor het kind. Als de moeder bijvoorbeeld eet volgens de Schijf van Vijf krijgt de baby […] Lees meer

Goede voornemens? Ga in gesprek over roken!

Een nieuw jaar betekent voor veel mensen een nieuwe start. Veel mensen die roken hebben het goede voornemen te stoppen. De landelijke campagne PUUR rookvrij is daarom sinds 12 december […] Lees meer