Een kind krijgen is voor iedereen een ingrijpende gebeurtenis, maar als je autisme hebt, kunnen er nog extra uitdagingen op je pad komen. De eerste periode na de geboorte verloopt dan vaak ook niet zonder gevoelens van frustratie of machteloosheid. Als kraamverzorgende kun je de ouders, waarvan de moeder of vader autisme heeft, bijstaan met tips die de omgang van de pasgeboren baby kunnen vergemakkelijken.

•  Mensen met autisme kunnen anders zijn op het gebied van communicatie, zo kunnen ze minder oogcontact maken en lichaamstaal wat later oppikken. Kraamverzorgenden kunnen hardop helpen om de (voornamelijk non-verbale) signalen van de baby te leren snappen en daarmee positieve wisselwerking te stimuleren door:

–  Zelf te verwoorden wat te zien is (‘Zie je hoe hij naar je keek toen hij je stem hoorde?’)
–  Samen te kijken naar de baby (‘Zie je dat hij smakt, dan heeft hij misschien wel honger’
– Te verwoorden waar de gevoelens van de baby waarschijnlijk vandaan komen (‘Hoe bang zou hij geweest zijn toen hij zo bleef krijsen, misschien dacht hij wel: mijn mama komt nooit meer  terug.’)

• De zintuigelijke prikkelverwerking kan verschillen bij mensen met autisme, ze zijn vaak gevoeliger voor geluiden. Het huilen van een baby kan sneller tot overprikkeling leiden. Voor zowel de ouders als de baby is het belangrijk dat de spanning niet teveel oploopt. Probeer er samen met de ouders achter te komen wat zij kunnen doen bij overprikkeling? Wat helpt hun? Hoe kunnen ze even een time-out nemen?

• Adviseer de ouders om één á twee raadgevers te kiezen om te voorkomen dat ze overspoeld raken door meningen en mogelijkheden.

• Nieuwe handelingen kunnen lastig aan te leren zijn voor mensen met autisme. Probeer met de ouders een vast verzorgingsritueel af te stemmen (liefst op papier), zodat deze nieuwe handelingen eerder kunnen inslijten.

• Vraag bij de ouders goed na hoe stress zich bij hen uit. Wanneer zij een een vlakke mimiek/presentatie hebben, is stress niet aan het uiterlijk te zien. Een valkuil is dat je ervanuit gaat van hoe gestrest iemand overkomt, terwijl mensen met autisme heel rustig over kunnen komen als ze compleet overprikkeld zijn.

• Het versturen van de geboortekaartjes levert uiteraard reacties zoals telefoontjes of verzoeken tot bezoek op. Zijn de ouders hier al klaar voor in de kraamweek? Wellicht kunnen de kaartjes wat later opgestuurd worden.

• Maak met de ouders een planning voor de kraamvisites, bij voorkeur niet ’s avonds en met een goede spreiding. Ook kan er een kraamborrel geadviseerd worden.

• Indien de vader zelf minder emotioneel vaardig is, kan hij zijn vrouw, in onderling overleg emotioneel laten bijstaan door vriendinnen en /of familie.

• Leer de ouders veel tegen het kindje te praten, om hem te helpen de wereld om zich heen en zichzelf te gaan begrijpen. Op den duur leert een kindje zijn eigen gevoelens snappen en leert het dat grote gevoelens als boosheid, angst en frustratie ook weer te kalmeren zijn.

• Er zijn apps (zoals Google Keep) of andere hulpmiddelen (zoals een family communication center) die de ouders kunnen helpen om overzicht te houden in bijvoorbeeld huishoudelijke klussen.

• Ouderschap brengt voor iedereen uitdagingen met zich mee, voor mensen met of zonder een psychische kwetsbaarheid. Belangrijk is om mee te geven dat het niet perfect hoeft te gaan. ‘Goed genoeg’ is goed genoeg.

Deze tips komen uit de leidraad “aanstaand ouderschap en autisme”.
De leidraad is bedoeld voor mensen met autisme met een kinderwens (of twijfel), ter voorbereiding op zwangerschap, bevalling en de eerste tijd met een baby. De leidraad bevat citaten van ouders met autisme en, per fase, een lijst overwegingen.
Uit een peiling (PAS, 2016) onder ouders die zelf autisme hebben en hun hulpverleners, kwam naar voren dat er behoefte is aan meer informatie rondom het thema (aanstaand) ouderschap.
Ouders met autisme hielpen mee met de ontwikkeling, net als de werkgroep ‘moederschap en autisme’ van Female Autism Network of the Netherlands (FANN). Hopelijk kunnen de aanstaand ouders zich met behulp van deze leidraad beter voorbereiden en kan ook de ondersteuning aan hen worden verbeterd.
De leidraad is via de FANN website kosteloos te downloaden:https://femaleautismnetwork.jimdo.com/informatie/producten

Ook interessant!

Geboortezorg Vakdag 2024

Op vrijdag 19 april a.s. organiseert Nataal weer hét evenement voor geboortezorgprofessionals in de Jaarbeurs in Utrecht. Daar zijn verschillende geaccrediteerde symposia te volgen: Hoe ga je als kraamverzorgende om […] Lees meer

Regiotour ‘Samen voor een kansrijke start’

De regiotour ‘Samen voor een kansrijke start’ in 2023 was een succes waarop we veel enthousiaste reacties kregen! Het CPZ organiseert daarom opnieuw dit jaar een regiotour met op verschillende […] Lees meer

Wijziging vitamine K beleid

Op 16 januari 2024 heeft de KNOV aangegeven dat zij niet langer achter het beleid kunnen staan om pasgeborenen te gaan injecteren met vitamine K, maar wel willen werken aan […] Lees meer

Aanlevering kwaliteitsgegevens voor kraamzorg over 2023 voor ZZP kraamverzorgenden

De jaarlijkse aanlevering van kwaliteitsgegevens voor kraamzorg aan het Zorginstituut is weer gestart. U heeft van het Zorginstituut en van Desan hierover bericht gehad. Omdat hiermee de kwaliteit van kraamzorg […] Lees meer

Oproep vanuit het Trimbosinstituut

Hierbij een oproep van het Trimbosinstituut om mee te helpen het coachen van Rookvrije ouders te verbeteren! Aanmelden kan alleen via de QR-code.   Lees meer

EHBO-certificaat toevoegen

Wanneer je na 1-4-2023 bent geregistreerd of geherregistreerd moet je een geldig EHBO-certificaat toevoegen in jouw nieuwe herregistratiedossier norm 2023. Dat betekent niet dat je meteen een scholing moet volgen, […] Lees meer

Gezinnen met een migratieachtergrond beter bereiken voor kraamzorg

Gezinnen met een niet-Nederlandse achtergrond maken minder gebruik van kraamzorg. Dat is ongewenst omdat de inzet van kraamzorg een positief effect heeft op een kansrijke start. Gezamenlijk Inschatten van Zorgbehoeften […] Lees meer

Bericht van VeiligheidNL: De serie ‘De 4 van…’ adviezen in 11 talen beschikbaar.

VeiligheidNL heeft haar serie ‘De 4 van…’ adviezen nu beschikbaar gemaakt in 11 talen. Dit zijn: Nederlands, Engels, Frans, Russisch, Spaans, Somalisch, Turks, Tigrinya, Arabisch, Oekraïens en Farsi. De adviezen […] Lees meer

Certificaat Keuzedeel Verdieping kraamzorg

Vanaf 2020 bestaat er al een Keuzedeel Verdieping kraamzorg voor MBO studenten maar vanaf 31 januari 2024 is er nu ook een, onder voorwaarden, los te behalen Certificaat Keuzedeel Verdieping […] Lees meer

Kraamcafé 2024

Vakblad Kraamzorg organiseert a.s. donderdag 7 maart het jaarlijkse Kraamcafé in Theater de Meervaart in Amsterdam. De deuren gaan open om 8.45 uur! Het programma duurt van 9.30 uur tot […] Lees meer