Een kind krijgen is voor iedereen een ingrijpende gebeurtenis, maar als je autisme hebt, kunnen er nog extra uitdagingen op je pad komen. De eerste periode na de geboorte verloopt dan vaak ook niet zonder gevoelens van frustratie of machteloosheid. Als kraamverzorgende kun je de ouders, waarvan de moeder of vader autisme heeft, bijstaan met tips die de omgang van de pasgeboren baby kunnen vergemakkelijken.

•  Mensen met autisme kunnen anders zijn op het gebied van communicatie, zo kunnen ze minder oogcontact maken en lichaamstaal wat later oppikken. Kraamverzorgenden kunnen hardop helpen om de (voornamelijk non-verbale) signalen van de baby te leren snappen en daarmee positieve wisselwerking te stimuleren door:

–  Zelf te verwoorden wat te zien is (‘Zie je hoe hij naar je keek toen hij je stem hoorde?’)
–  Samen te kijken naar de baby (‘Zie je dat hij smakt, dan heeft hij misschien wel honger’
– Te verwoorden waar de gevoelens van de baby waarschijnlijk vandaan komen (‘Hoe bang zou hij geweest zijn toen hij zo bleef krijsen, misschien dacht hij wel: mijn mama komt nooit meer  terug.’)

• De zintuigelijke prikkelverwerking kan verschillen bij mensen met autisme, ze zijn vaak gevoeliger voor geluiden. Het huilen van een baby kan sneller tot overprikkeling leiden. Voor zowel de ouders als de baby is het belangrijk dat de spanning niet teveel oploopt. Probeer er samen met de ouders achter te komen wat zij kunnen doen bij overprikkeling? Wat helpt hun? Hoe kunnen ze even een time-out nemen?

• Adviseer de ouders om één á twee raadgevers te kiezen om te voorkomen dat ze overspoeld raken door meningen en mogelijkheden.

• Nieuwe handelingen kunnen lastig aan te leren zijn voor mensen met autisme. Probeer met de ouders een vast verzorgingsritueel af te stemmen (liefst op papier), zodat deze nieuwe handelingen eerder kunnen inslijten.

• Vraag bij de ouders goed na hoe stress zich bij hen uit. Wanneer zij een een vlakke mimiek/presentatie hebben, is stress niet aan het uiterlijk te zien. Een valkuil is dat je ervanuit gaat van hoe gestrest iemand overkomt, terwijl mensen met autisme heel rustig over kunnen komen als ze compleet overprikkeld zijn.

• Het versturen van de geboortekaartjes levert uiteraard reacties zoals telefoontjes of verzoeken tot bezoek op. Zijn de ouders hier al klaar voor in de kraamweek? Wellicht kunnen de kaartjes wat later opgestuurd worden.

• Maak met de ouders een planning voor de kraamvisites, bij voorkeur niet ’s avonds en met een goede spreiding. Ook kan er een kraamborrel geadviseerd worden.

• Indien de vader zelf minder emotioneel vaardig is, kan hij zijn vrouw, in onderling overleg emotioneel laten bijstaan door vriendinnen en /of familie.

• Leer de ouders veel tegen het kindje te praten, om hem te helpen de wereld om zich heen en zichzelf te gaan begrijpen. Op den duur leert een kindje zijn eigen gevoelens snappen en leert het dat grote gevoelens als boosheid, angst en frustratie ook weer te kalmeren zijn.

• Er zijn apps (zoals Google Keep) of andere hulpmiddelen (zoals een family communication center) die de ouders kunnen helpen om overzicht te houden in bijvoorbeeld huishoudelijke klussen.

• Ouderschap brengt voor iedereen uitdagingen met zich mee, voor mensen met of zonder een psychische kwetsbaarheid. Belangrijk is om mee te geven dat het niet perfect hoeft te gaan. ‘Goed genoeg’ is goed genoeg.

Deze tips komen uit de leidraad “aanstaand ouderschap en autisme”.
De leidraad is bedoeld voor mensen met autisme met een kinderwens (of twijfel), ter voorbereiding op zwangerschap, bevalling en de eerste tijd met een baby. De leidraad bevat citaten van ouders met autisme en, per fase, een lijst overwegingen.
Uit een peiling (PAS, 2016) onder ouders die zelf autisme hebben en hun hulpverleners, kwam naar voren dat er behoefte is aan meer informatie rondom het thema (aanstaand) ouderschap.
Ouders met autisme hielpen mee met de ontwikkeling, net als de werkgroep ‘moederschap en autisme’ van Female Autism Network of the Netherlands (FANN). Hopelijk kunnen de aanstaand ouders zich met behulp van deze leidraad beter voorbereiden en kan ook de ondersteuning aan hen worden verbeterd.
De leidraad is via de FANN website kosteloos te downloaden:https://femaleautismnetwork.jimdo.com/informatie/producten

Ook interessant!

Nieuw regionaal protocol: Antibioticabehandeling nu ook thuis

Sommige pasgeborenen krijgen antibiotica in de eerste 7 dagen van hun leven. Voorheen was dit alleen mogelijk in het ziekenhuis. De behandeling kan in specifieke regio’s vanaf de eerste of […] Lees meer

KCKZ-special: Borstvoedingsondersteuning als sleutel

Onze nieuwe KCKZ-special over borstvoedingsondersteuning is uit! Wist je dat 53% van de moeders in 2023 direct na de geboorte uitsluitend borstvoeding gaf? Deze uitgave, die in samenwerking met het Voedingscentrum […] Lees meer

Geboortezorg voor asielzoekers van ‘onacceptabel’ niveau

Onderzoekers van het Erasmus MC concluderen dat de Geboortezorg voor asielzoekers en statushouders in Nederland niet in orde is. Vrouwelijke asielzoekers kampen met problemen zoals het niet tijdig ontvangen van […] Lees meer

Uitslag enquête ‘Gebruik van de Meldcode door de kraamzorg’ én ‘ervaring met agressie tijdens het werk’

Afgelopen maand hebben maar liefst 1026 kraamverzorgenden de moeite genomen om via een enquête hun persoonlijke ervaringen met de Meldcode (Deel 1) en Agressie tijdens het werk (Deel 2) met […] Lees meer

Week tegen Kindermishandeling

Van 18 tot en met 24 november is de Week tegen Kindermishandeling. Professionals die werken met kinderen en gezinnen hebben een belangrijke rol bij het vroegtijdig signaleren van kindermishandeling en […] Lees meer

Armoede tijdens de eerste 1000 dagen

Ongeveer 1 op de 15 kinderen in Nederland groeit op in armoede. Uit een publicatie van het CBS blijkt dat vooral kinderen uit bijstandsgezinnen geen kansrijke start hebben. In Nederland zijn er […] Lees meer

Uitkomst van de SWING-studie

Naar aanleiding van een publicatie in een internationaal tijdschrift willen we jullie informeren over de uitkomst van de SWING studie. De afkorting SWING staat voor ‘Samen naar Waardegedreven INtegrale Geboortezorg’. […] Lees meer

Vitamine K vragen en antwoorden voor ouders en professionals

Om het huidige beleid rondom vitamine K extra onder de aandacht te brengen en veel gestelde vragen te beantwoorden, heeft het Voedingscentrum twee nieuwe webpagina’s ontwikkeld. Vitamine K speelt een […] Lees meer

Bijeenkomst Strong Babies

Op 12 november organiseert Strong Babies: ‘Een kijkje in de keuken van Strong Babies’. Deze gratis bijeenkomst geeft inzicht in de voordelen van huid-op-huid contact bij baby’s, met inspirerende ervaringen, praktijkvoorbeelden en updates uit nieuwe onderzoeken. Wil […] Lees meer

E. colie bacterie in drinkwater

Af en toe worden we opgeschrikt door het zorgwekkende nieuws dat schoon drinkwater niet altijd vanzelfsprekend is. Ook in de afgelopen weken gebeurde dit weer, dit keer in de regio’s […] Lees meer