Huid op huid is oké, maar doe het veilig!

Gepubliceerd 27 juni 2018

Huid-op-huid-contact bevordert de moeder-kind-binding en borstvoeding, en is daarom heel belangrijk. Het kan echter ook een groot risico meebrengen voor de pasgeborene. Als kraamverzorgende draag je er zorg voor, dat het huid-op-huid-contact op een veilige manier gebeurt.

Op de conferentie Zorg rond de pasgeborene van SCEM gaven dr. Djien Liem (kinderarts-neonatoloog, Amalia Kinderziekenhuis, Radboudumc) en dr. Ben Semmekrot (kinderarts, Canisius Wilhelmina Ziekenhuis) een presentatie over het risico van huid-op-huid-contact zonder toezicht. Wij vinden het belangrijk dat kraamverzorgenden hiervan weten en veiligheidsmaatregelen nemen.
Huid-op-huid-contact bevordert de borstvoeding en moeder-kind binding. De  toepassing hiervan is echter niet zonder gevaar voor de pasgeborene. Wereldwijd zijn er incidenten beschreven tijdens huid-op-huid-contact, waarbij pasgeborenen in een levensbedreigende situatie zijn aangetroffen: dit wordt Sudden Unexpected Postnatal Collapse (SUPC) genoemd.

Hoe vaak komt SUPC voor?
SUPC komt bij voldragen pasgeborenen tussen 2,6 en 3,5 per 100.000 levendgeborenen. Bij een geboortecijfer van 180.000 levendgeborenen per jaar kunnen we in Nederland jaarlijks tussen 5 en 6 SUPC gevallen verwachten.

Wanneer treedt SUPC op?
SUPC treedt veelal op binnen 2 uur na de bevalling, met variatie van 24 uur tot een week.

Wat zijn de gevolgen van SUPC?
Gevolgen van SUPC kunnen heel ernstig zijn, met een  sterftekans variërend tussen 27 tot 80%. Van de overlevenden hebben 0 tot 83% een neurologische stoornis overgehouden.

De belangrijke risicofactoren zijn:

  • Primipara: weinig ervaring met pasgeborenen, waardoor ze de signalen van een pasgeborene in nood niet snel zullen herkennen.
  • Risicovolle ligging: tijdens HOH contact meestal in buikligging op de borst of buik van de moeder of in zijligging heel dichtbij de moeder. Dit is een risicovolle ligging voor pasgeborenen en een belangrijke risicofactor voor wiegendood.
  • Te weinig toezicht voor de pasgeborene:
    • Verminderd toezicht door de zorgprofessionals (bezuiniging personeel)
    • Verminderd toezicht door de moeder
    • Vermoeidheid bij moeder
  • Gebruik van sederende pijnstilling tijdens de partus door de moeder
  • Afgeleide aandacht van de moeder (bv door chatten via mobiele telefoon)
  • Obesitas bij de moeder: vaak ook met grote borsten, waardoor de ademweg van het kind belemmerd kan worden.

Deze veiligheidsmaatregelen kun jij nemen:
Gezien de voordelen moet huid-op-huid-contact niet vermeden worden. Wel moeten kraamverzorgenden ervoor zorgen dat dit veilig gebeurt. Gelet op de risicofactoren kan de kraamzorg het volgende doen:

  • Bij primipara goede voorlichting geven over het herkennen van signalen van pasgeborenen in nood.
  • Continu toezicht voor de pasgeborene tijdens huid-op-huid-contact in de eerste uren na de geboorte, het liefst door een ervaren zorgprofessional.
  • Altijd zorgen voor een vrije ademweg bij de pasgeborene.
  • Bij niet alerte moeder moet het kind op de rug in de eigen wieg worden gelegd.
  • Ouders informeren over de voorschriften van Veilig Slapen thuis.

Conclusie
Tijdens huid-op-huid-contact kan een acuut levensbedreigende situatie bij de pasgeborene ontstaan in de vorm van SUPC. Het is belangrijk om preventieve maatregelen te nemen voor veilig huid-op-huid-contact. Men dient zich te allen tijde te realiseren dat buikligging niet veilig is en uitsluitend onder toezicht dient plaats te vinden.

Ook interessant!

Geboortezorg Vakdag 2024

Op vrijdag 19 april a.s. organiseert Nataal weer hét evenement voor geboortezorgprofessionals in de Jaarbeurs in Utrecht. Daar zijn verschillende geaccrediteerde symposia te volgen: Hoe ga je als kraamverzorgende om […] Lees meer

Regiotour ‘Samen voor een kansrijke start’

De regiotour ‘Samen voor een kansrijke start’ in 2023 was een succes waarop we veel enthousiaste reacties kregen! Het CPZ organiseert daarom opnieuw dit jaar een regiotour met op verschillende […] Lees meer

Wijziging vitamine K beleid

Op 16 januari 2024 heeft de KNOV aangegeven dat zij niet langer achter het beleid kunnen staan om pasgeborenen te gaan injecteren met vitamine K, maar wel willen werken aan […] Lees meer

Aanlevering kwaliteitsgegevens voor kraamzorg over 2023 voor ZZP kraamverzorgenden

De jaarlijkse aanlevering van kwaliteitsgegevens voor kraamzorg aan het Zorginstituut is weer gestart. U heeft van het Zorginstituut en van Desan hierover bericht gehad. Omdat hiermee de kwaliteit van kraamzorg […] Lees meer

Oproep vanuit het Trimbosinstituut

Hierbij een oproep van het Trimbosinstituut om mee te helpen het coachen van Rookvrije ouders te verbeteren! Aanmelden kan alleen via de QR-code.   Lees meer

EHBO-certificaat toevoegen

Wanneer je na 1-4-2023 bent geregistreerd of geherregistreerd moet je een geldig EHBO-certificaat toevoegen in jouw nieuwe herregistratiedossier norm 2023. Dat betekent niet dat je meteen een scholing moet volgen, […] Lees meer

Gezinnen met een migratieachtergrond beter bereiken voor kraamzorg

Gezinnen met een niet-Nederlandse achtergrond maken minder gebruik van kraamzorg. Dat is ongewenst omdat de inzet van kraamzorg een positief effect heeft op een kansrijke start. Gezamenlijk Inschatten van Zorgbehoeften […] Lees meer

Bericht van VeiligheidNL: De serie ‘De 4 van…’ adviezen in 11 talen beschikbaar.

VeiligheidNL heeft haar serie ‘De 4 van…’ adviezen nu beschikbaar gemaakt in 11 talen. Dit zijn: Nederlands, Engels, Frans, Russisch, Spaans, Somalisch, Turks, Tigrinya, Arabisch, Oekraïens en Farsi. De adviezen […] Lees meer

Certificaat Keuzedeel Verdieping kraamzorg

Vanaf 2020 bestaat er al een Keuzedeel Verdieping kraamzorg voor MBO studenten maar vanaf 31 januari 2024 is er nu ook een, onder voorwaarden, los te behalen Certificaat Keuzedeel Verdieping […] Lees meer

Kraamcafé 2024

Vakblad Kraamzorg organiseert a.s. donderdag 7 maart het jaarlijkse Kraamcafé in Theater de Meervaart in Amsterdam. De deuren gaan open om 8.45 uur! Het programma duurt van 9.30 uur tot […] Lees meer