Huid op huid is oké, maar doe het veilig!

Gepubliceerd 27 juni 2018

Huid-op-huid-contact bevordert de moeder-kind-binding en borstvoeding, en is daarom heel belangrijk. Het kan echter ook een groot risico meebrengen voor de pasgeborene. Als kraamverzorgende draag je er zorg voor, dat het huid-op-huid-contact op een veilige manier gebeurt.

Op de conferentie Zorg rond de pasgeborene van SCEM gaven dr. Djien Liem (kinderarts-neonatoloog, Amalia Kinderziekenhuis, Radboudumc) en dr. Ben Semmekrot (kinderarts, Canisius Wilhelmina Ziekenhuis) een presentatie over het risico van huid-op-huid-contact zonder toezicht. Wij vinden het belangrijk dat kraamverzorgenden hiervan weten en veiligheidsmaatregelen nemen.
Huid-op-huid-contact bevordert de borstvoeding en moeder-kind binding. De  toepassing hiervan is echter niet zonder gevaar voor de pasgeborene. Wereldwijd zijn er incidenten beschreven tijdens huid-op-huid-contact, waarbij pasgeborenen in een levensbedreigende situatie zijn aangetroffen: dit wordt Sudden Unexpected Postnatal Collapse (SUPC) genoemd.

Hoe vaak komt SUPC voor?
SUPC komt bij voldragen pasgeborenen tussen 2,6 en 3,5 per 100.000 levendgeborenen. Bij een geboortecijfer van 180.000 levendgeborenen per jaar kunnen we in Nederland jaarlijks tussen 5 en 6 SUPC gevallen verwachten.

Wanneer treedt SUPC op?
SUPC treedt veelal op binnen 2 uur na de bevalling, met variatie van 24 uur tot een week.

Wat zijn de gevolgen van SUPC?
Gevolgen van SUPC kunnen heel ernstig zijn, met een  sterftekans variërend tussen 27 tot 80%. Van de overlevenden hebben 0 tot 83% een neurologische stoornis overgehouden.

De belangrijke risicofactoren zijn:

  • Primipara: weinig ervaring met pasgeborenen, waardoor ze de signalen van een pasgeborene in nood niet snel zullen herkennen.
  • Risicovolle ligging: tijdens HOH contact meestal in buikligging op de borst of buik van de moeder of in zijligging heel dichtbij de moeder. Dit is een risicovolle ligging voor pasgeborenen en een belangrijke risicofactor voor wiegendood.
  • Te weinig toezicht voor de pasgeborene:
    • Verminderd toezicht door de zorgprofessionals (bezuiniging personeel)
    • Verminderd toezicht door de moeder
    • Vermoeidheid bij moeder
  • Gebruik van sederende pijnstilling tijdens de partus door de moeder
  • Afgeleide aandacht van de moeder (bv door chatten via mobiele telefoon)
  • Obesitas bij de moeder: vaak ook met grote borsten, waardoor de ademweg van het kind belemmerd kan worden.

Deze veiligheidsmaatregelen kun jij nemen:
Gezien de voordelen moet huid-op-huid-contact niet vermeden worden. Wel moeten kraamverzorgenden ervoor zorgen dat dit veilig gebeurt. Gelet op de risicofactoren kan de kraamzorg het volgende doen:

  • Bij primipara goede voorlichting geven over het herkennen van signalen van pasgeborenen in nood.
  • Continu toezicht voor de pasgeborene tijdens huid-op-huid-contact in de eerste uren na de geboorte, het liefst door een ervaren zorgprofessional.
  • Altijd zorgen voor een vrije ademweg bij de pasgeborene.
  • Bij niet alerte moeder moet het kind op de rug in de eigen wieg worden gelegd.
  • Ouders informeren over de voorschriften van Veilig Slapen thuis.

Conclusie
Tijdens huid-op-huid-contact kan een acuut levensbedreigende situatie bij de pasgeborene ontstaan in de vorm van SUPC. Het is belangrijk om preventieve maatregelen te nemen voor veilig huid-op-huid-contact. Men dient zich te allen tijde te realiseren dat buikligging niet veilig is en uitsluitend onder toezicht dient plaats te vinden.

Ook interessant!

Antwoorden op vragen over voeding van ouders vind je bij het Voedingscentrum 

Het Voedingscentrum heeft voor kraamverzorgenden een nieuwe landingspagina www.voedingscentrum.nl/kraamzorg samengesteld. Op de pagina vind je alle informatie en materialen die je als kraamverzorgende kunt gebruiken voor ouders in de kraamperiode. Bijvoorbeeld […] Lees meer

Kansrijke Start 5 jaar: Maken jullie het verschil?

Een belangrijke pijler van het Actieprogramma Kansrijke Start is het stimuleren van de verbinding tussen het medisch en sociaal domein, zodat de hulp en ondersteuning aan (a.s.) ouders in kwetsbare […] Lees meer

Ter informatie vanuit de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV)

Op 31 augustus 2023 heeft het KNOV-bestuur een nieuw standpunt Neonatale Saturatiemeting vastgesteld. Dit nieuwe standpunt houdt in dat zij, bij een eerste lijn populatie, een standaard saturatiemeting bij de […] Lees meer

Meld je aan voor het gratis online symposium ‘de kunst van borstvoeding’

In de landelijke Borstvoedingsweek, op dinsdag 3 oktober van 14.30 – 17.00 uur, organiseert het Voedingscentrum en de Landelijke Borstvoedingsraad een gratis online symposium ‘de kunst van borstvoeding’. Tijdens dit […] Lees meer

Op veler verzoek is hij er weer tijdens de Landelijke Borstvoedingsweek: ‘De limited edition bijtring’. Bestel nu gratis!

In het kader van de Landelijke Borstvoedingsweek (2 t/m 8 oktober 2023) is hij weer gratis te bestellen: ‘de limited edition bijting’. Op veler verzoek heeft het Voedingscentrum deze unieke […] Lees meer

Denk mee aan een alcoholvrije start!

Als kraamverzorgende kom je dicht bij nieuwe gezinnen en maken veel ouders gebruik van je advies en kennis. Maar bespreek jij ook alcoholgebruik met ouders? En weet je genoeg van […] Lees meer

Tip voor ouders en kraamverzorgenden: ‘Podcastserie Ontroostbaar’

Wij ontvingen een persbericht over de Podcastserie Ontroostbaar. Deze podcast geeft inzicht wat de impact van een huilbaby binnen een gezin kan zijn.  Hoe is het om een baby te […] Lees meer

Nieuwe protocollen omgeving

Het Kenniscentrum Kraamzorg heeft naast de website www.kenniscentrumkraamzorg.nl een nieuwe site https://protocollen.kckz.nl/ waarin alle Landelijke Protocollen Kraamzorg staan. In de afgelopen maanden hebben we alle bestaande protocollen overgezet naar het […] Lees meer

Nascholingsmodules KCKZ niet meer beschikbaar

Na het aanpassen van de protocollen hebben wij de inhoud van onze nascholingsmodules kritisch bekeken. Inhoudelijk voldoen de modules niet meer en is er voldoende aanbod voor deze onderwerpen in klassikale […] Lees meer

Termijn verloting vrijkaarten congres ‘Zorg rondom de geboorte’ verlengd!

Kom je ook naar het Congres in de Reehorst in Ede? Op 10 oktober 2023 organiseren we samen met Congressen MetZorg het congres Zorg rondom de geboorte. Het congres is […] Lees meer