Huid op huid is oké, maar doe het veilig!

Gepubliceerd 27 juni 2018

Huid-op-huid-contact bevordert de moeder-kind-binding en borstvoeding, en is daarom heel belangrijk. Het kan echter ook een groot risico meebrengen voor de pasgeborene. Als kraamverzorgende draag je er zorg voor, dat het huid-op-huid-contact op een veilige manier gebeurt.

Op de conferentie Zorg rond de pasgeborene van SCEM gaven dr. Djien Liem (kinderarts-neonatoloog, Amalia Kinderziekenhuis, Radboudumc) en dr. Ben Semmekrot (kinderarts, Canisius Wilhelmina Ziekenhuis) een presentatie over het risico van huid-op-huid-contact zonder toezicht. Wij vinden het belangrijk dat kraamverzorgenden hiervan weten en veiligheidsmaatregelen nemen.
Huid-op-huid-contact bevordert de borstvoeding en moeder-kind binding. De  toepassing hiervan is echter niet zonder gevaar voor de pasgeborene. Wereldwijd zijn er incidenten beschreven tijdens huid-op-huid-contact, waarbij pasgeborenen in een levensbedreigende situatie zijn aangetroffen: dit wordt Sudden Unexpected Postnatal Collapse (SUPC) genoemd.

Hoe vaak komt SUPC voor?
SUPC komt bij voldragen pasgeborenen tussen 2,6 en 3,5 per 100.000 levendgeborenen. Bij een geboortecijfer van 180.000 levendgeborenen per jaar kunnen we in Nederland jaarlijks tussen 5 en 6 SUPC gevallen verwachten.

Wanneer treedt SUPC op?
SUPC treedt veelal op binnen 2 uur na de bevalling, met variatie van 24 uur tot een week.

Wat zijn de gevolgen van SUPC?
Gevolgen van SUPC kunnen heel ernstig zijn, met een  sterftekans variërend tussen 27 tot 80%. Van de overlevenden hebben 0 tot 83% een neurologische stoornis overgehouden.

De belangrijke risicofactoren zijn:

  • Primipara: weinig ervaring met pasgeborenen, waardoor ze de signalen van een pasgeborene in nood niet snel zullen herkennen.
  • Risicovolle ligging: tijdens HOH contact meestal in buikligging op de borst of buik van de moeder of in zijligging heel dichtbij de moeder. Dit is een risicovolle ligging voor pasgeborenen en een belangrijke risicofactor voor wiegendood.
  • Te weinig toezicht voor de pasgeborene:
    • Verminderd toezicht door de zorgprofessionals (bezuiniging personeel)
    • Verminderd toezicht door de moeder
    • Vermoeidheid bij moeder
  • Gebruik van sederende pijnstilling tijdens de partus door de moeder
  • Afgeleide aandacht van de moeder (bv door chatten via mobiele telefoon)
  • Obesitas bij de moeder: vaak ook met grote borsten, waardoor de ademweg van het kind belemmerd kan worden.

Deze veiligheidsmaatregelen kun jij nemen:
Gezien de voordelen moet huid-op-huid-contact niet vermeden worden. Wel moeten kraamverzorgenden ervoor zorgen dat dit veilig gebeurt. Gelet op de risicofactoren kan de kraamzorg het volgende doen:

  • Bij primipara goede voorlichting geven over het herkennen van signalen van pasgeborenen in nood.
  • Continu toezicht voor de pasgeborene tijdens huid-op-huid-contact in de eerste uren na de geboorte, het liefst door een ervaren zorgprofessional.
  • Altijd zorgen voor een vrije ademweg bij de pasgeborene.
  • Bij niet alerte moeder moet het kind op de rug in de eigen wieg worden gelegd.
  • Ouders informeren over de voorschriften van Veilig Slapen thuis.

Conclusie
Tijdens huid-op-huid-contact kan een acuut levensbedreigende situatie bij de pasgeborene ontstaan in de vorm van SUPC. Het is belangrijk om preventieve maatregelen te nemen voor veilig huid-op-huid-contact. Men dient zich te allen tijde te realiseren dat buikligging niet veilig is en uitsluitend onder toezicht dient plaats te vinden.

Ook interessant!

Medewerking gezocht!

Wij (Fenna en Isabel) zijn twee vierdejaars studenten Verloskunde aan de Hogeschool Rotterdam. In samenwerking met het KCKZ gaan wij beginnen aan ons afstudeeronderzoek. Hiervoor hebben we jullie hulp nodig! […] Lees meer

De Handreiking ondersteuning bij de transitie van de pasgeborene in de thuissituatie

De Handreiking ondersteuning bij de transitie van de pasgeborene in de thuissituatie is nu gepubliceerd door de KNOV en is mede ontwikkeld door het KCKZ. Deze handreiking actualiseert de reanimatiezorg […] Lees meer

Feestelijke première van de documentaire ‘Een goed begin – bevallen in Nederland’

Filmmakers Ane C. Ose en Jet Homoet van Vertelburo geven via de persoonlijke verhalen van verloskundigen, kraamverzorgenden en een gynaecoloog, een ongekende inkijk in hun werk en de Nederlandse Geboortezorg, […] Lees meer

Geef je nu op! Congres Rookvrije Start: 9 maart 2023

Kom op 9 maart naar het congres #RookvrijeStart: ‘Van dromen naar doen’. Door verschillende workshops, ludieke plenaire sessies en het uitwisselen van ervaringen krijg je meer kennis, tips en handvaten […] Lees meer

Start campagne ‘Wijzer met de meldcode’

In mei 2022 deed Augeo Foundation een oproep naar ervaringen met de meldcode en de toepassing daarvan in de praktijk. Aanleiding was de opdracht van het Ministerie van VWS met […] Lees meer

Ongewenste variatie van risicoselectie in de Geboortezorg

Op vrijdag 10 februari verdedigt verloskundige Bahareh Goodarzi aan de Vrije Universiteit Amsterdam haar proefschrift ‘Putting risk in its place: the complexity of risk selection in maternal and newborn care’. […] Lees meer

Kraamzorg thuis goed en veilig

Deskundige en gemotiveerde kraamverzorgenden zorgen voor een goede en veilige start voor pasgeboren baby’s en hun moeder en gezin. Maar ook de kraamzorg kampt met tekort aan personeel. Daardoor krijgt […] Lees meer

Geboortecijfers CBS

Het CBS maakt maandelijks het geboortecijfer bekend, Bo Geboortezorg brengt dit in kaart. Dit zijn de cijfers tot en met november 2022, de belangrijkste bevindingen staan hieronder op een rijtje: […] Lees meer

Gezonde voeding bespreken tijdens het intakegesprek

Gezond en gevarieerd eten is belangrijk tijdens de zwangerschap, zowel voor de moeder als voor het kind. Als de moeder bijvoorbeeld eet volgens de Schijf van Vijf krijgt de baby […] Lees meer

Goede voornemens? Ga in gesprek over roken!

Een nieuw jaar betekent voor veel mensen een nieuwe start. Veel mensen die roken hebben het goede voornemen te stoppen. De landelijke campagne PUUR rookvrij is daarom sinds 12 december […] Lees meer